KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Dr. Beste Oymen, yaz aylarında artan gıda zehirlenmeleri konusunda uyarılarda bulundu.
GMO Başkanı Başkanı Beste Oymen, gıda zehirlenmelerini şöyle tanımladı:
“Gıda zehirlenmesi, her an hepimizin karşı karşıya kalabileceği bir durumdur. Yaz aylarında havaların ısınmasıyla sağlığa zarar verebilme potansiyeli olan mikroorganizmalar daha da hızlı üremek ve çoğalmak için fırsat bulmaktadır. Bu durumda ‘gıda zehirlenmeleri’ kaçınılmaz hale gelmektedir.”
Oymen, yaz aylarında artan gıda zehirlenmelerini önlemek için ipuçlarını ise şöyle açıklandı:
“1.GIDA HİJYENİNE DİKKAT EDİLMELİ
Gıda zehirlenmesi nedenlerinin en başında hijyen eksikliği gelmektedir. Yıkanmamış veya yanlış yıkanmış eller ve yüzeyler mikropları hızla yayabilir ve gıda kaynaklı hastalıklara neden olabilir. Ellerinizi, gıda hazırlarken kullanılan ekipmanları ve yüzeyleri temiz tutunuz. Yemek tüketiminden ve/ veya yiyecek hazırlamadan önce ellerinizi sabun ve akan su ile en az 20 saniye iyice yıkayın ve temiz bir havlu ile kurulayınız. Kullanılan ekipmanları ve yüzeyleri de uygun temizlik maddeleri ve tercihen sıcak suyla temizleyiniz.
Çiğ gıdalarla pişmiş gıdaları ayrı tutunuz. Alışveriş yaparken, yemek hazırlarken veya yiyecekleri muhafaza ederken; çapraz bulaşma olarak adlandırılan olayın önüne geçmek için çiğ et, tavuk ve balık ürünlerini diğer gıdalardan uzak tutunuz. Önlem olarak çiğ ve yenmeye hazır gıdalar için farklı kesme tahtaları kullanınız.
Yaşamımızın birçok alanında kullandığımız suyun güvenli olması gıda güvenliği ve hijyeninin olmazsa olmaz noktalarından biridir. Sadece içtiğimiz suyun değil kullanma sularının da sağlık kriterlerine uygun olması, suların temas ettiği malzemelerin gıdaya uygun ve temiz olması gerekmektedir. Gelişen teknolojiyle artık evlerde de bulunan arıtma sistemlerinin de düzenli aralıklarda bakım, temizlik ve filtre değişiminin sağlanması çok önemlidir.
2.PİŞİRME SICAKLIKLARINA DİKKAT EDİNİZ
Gıdaları doğru sıcaklığa kadar pişiriniz. Bunun için bir gıda termometresi edinerek, gıdaların sıcaklığını ölçebilirsiniz. Birçok zararlı organizma doğru sıcaklığa kadar pişirildiğinde ölmektedir. Tüm kanatlı etleri, yumurta ve yumurta ile yapılan yemekler merkez sıcaklığı 74°C’ye, deniz ürünleri merkez sıcaklığı en az 63°C’ye, et (biftek,rosto,pirzola) az-orta pişmiş 63 °C’ye, orta pişmiş 71°C’ye, iyi pişmiş 77 °C’ye ulaşıncaya kadar pişiriniz.
3.GIDALARI HIZLICA SOĞUTUNUZ
Yaz aylarında evde pişirilen yemekler hemen tüketilmeyecekse oda sıcaklığında bırakılmamalı, mümkün olan en kısa sürede soğutularak buzdolabına yerleştirilmelidir. Büyük porsiyonlarda bir yemek ise küçük porsiyonlara ayırarak, büyük kaplarda hızlıca soğumasını sağlayınız. Birkaç porsiyonluk yemek hazırladıysanız sadece yiyeceğiniz kadarını ısıtınız.
4.YİYECEKLERİ YENİDEN ISITMA
Artan yemekleri tüketmeden önce iyice ısıtınız. Tekrar ısıtırken sulu yemekler en az 1-2 dk kaynatılmalı ve diğer yemekler de dahil merkez sıcaklığının en az 75°C’ye ulaştığına emin olduktan sonra tüketiniz. Mikrodalga fırında yiyecekleri yeniden ısıtırken eşit şekilde ısınmasını sağlamak için karıştırın veya döndürün.
5.DONDURULMUŞ GIDALARI DOĞRU BİR ŞEKİLDE ÇÖZDÜRÜNÜZ
Donmuş tavuk eti, balık, kıyma ve parça et kesinlikle oda sıcaklığında çözdürülmemeli, çözdürme işlemi en az +4 °C buzdolabında, diğer besinlerle temas etmeyecek şekilde, 24 saat içinde yapılmalıdır. Çözdürmek için mikrodalga kullanıyorsanız, güç derecesini buzlu çözdürme olarak ayarlarınız ve çözdürdükten sonra beklemeden pişiriniz.
6.SATIN ALMA, TARİH VE AMBALAJ KONTROLÜ:
Her türlü gıda maddesini satın alırken etiket bilgisini okuyun, üretim, ve/veya son kullanma tarihi ve saklama koşullarına dikkat ediniz. Ambalajı bozulmuş, hasar görmüş veya şişmiş ürünleri satın almayınız ve kesinlikle tüketmeyiniz.
Soğuk gıdalar (et, balık, tavuk ürünleri, süt ve süt ürünleri) ve donmuş ürünleri raflarından alışverişin sonunda alınız. Satın aldığınızda eve dönüş süresini olabildiğince kısa tutunuz ve alışverişten döner dönmez buzdolabına hızlıca yerleştiriniz. Özellikle yaz aylarında tüketimi artan ve daha çok çocuklar tarafından tercih edilen dondurma satın alınırken ise çözülüp, tekrar dondurulmamış, rengi, orjinal şekli ve ambalajı değişmemiş dondurmalar alınmalıdır. Dondurma, alışverişte en son alınıp, hızlı bir şekilde soğutucuya ulaştırmalı veya hemen tüketilmelidir.
Eğer şüphedeyseniz tüketmeyiniz.
Bir yiyeceğin nasıl hazırlandığı, sunulduğu veya saklandığından emin değilseniz o ürünü tüketmeyiniz. Oda sıcaklığında uzun süre bekleyen gıdalarda pişirme ile ortadan kaldırılamayacak bakteri veya toksinler bulunabileceğinden, bu durum gıda zehirlenme kaynağı olabilir.
Gıda Zehirlenmesi Belirtileri ve İlk Yardım:
Gıda zehirlenmesinin belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı, baş dönmesi, kramplar ve ateş bulunur. Bu belirtiler genellikle kontamine gıdanın tüketilmesinden birkaç saat sonra ortaya çıkar. Gıda zehirlenme şüphesi durumunda:
Bol sıvı tüketin ve vücudunuzu susuz bırakmamaya özen gösteriniz.
Şiddetli belirtiler veya 24 saatten uzun süren rahatsızlık durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Yaz aylarında gıda güvenliğine dikkat etmek, sağlığınızı korumanın anahtarıdır. Sağlıklı ve güvenli bir yaz geçirmeniz dileğiyle.”
