Çok iyi bilinen ve yeri geldiğinde çoğu kez tekrarlanan “Müflis Bezirgân Eski Defterleri Karıştırır” diye bir atasözü vardır. Bu atasözü ile ‘tüccar züğürtleyince, belki bir kimsede alacağım kalmıştır’ diye eski defterlerini gözden geçirir.
Bu atasözü ile iflas halindeki tüccar belki bir yerlerde birinden alacağım vardır beklentisiyle hak ve adalet yolundan ayrılmamaktadır. Ancak, müflis bütçeye sahip olan bugünün hükümeti yaklaşık 12 Milyar TL’ye ulaşan sürdürülemez borç stoku ve bütçe açığı çaresizliği içerisinde sinekten yağ çıkarma ve vatandaşın boğazını sıkma yolunu seçmiştir.
Hükümet bütçeye gelir yaratmak paniğiyle vatandaşa bir nevi olmayan borç yazmaya tevessül ve tenezzül etmiştir. Bu günah için ise en kısa ve kolay yol esnek olmayan(inelastik) ürünler seçilmiştir. Yani, fiyatları vergi ile artırılsa dahi satışları fiyat artışına oranla düşmeyen akaryakıt gibi ürünler iflas eden KKTC bütçesi için can simidi olarak görülmüştür.
Cumhurbaşkanlığı seçimi ile kendisini meşruiyet tartışmaları içinde bulan hükümet haklı ve iktisadi bir gerekçesi olmadan akaryakıta zam yapmakla kaçınılmaz olan sonunu bir nevi hızlandırmıştır.
29 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe giren yeni akaryakıt fiyatlarındaki ‘zam veya resmî açıklama ile güncelleme hangi iktisadi gerçeğe göre yapılmıştır’ sorusuna hükümet kanadı mahcubiyet içinde yanıt vermeye dahi imtina etmektedir. Çünkü bu zammın iktisadi veya yasal bir meşru zemini olmayıp vatandaşa tabiri caizse âdete olmayan bir borç yaratılmaktadır.
KKTC modern bir devlet yapısına sahip olsa idi hükümet adına ilgili Bakanlık akaryakıttaki güncellemenin hangi unsurlara bağlı olarak yapıldığını şeffaf bir şekilde vatandaşa hesap vermesi gerekirdi.
Geliniz güncellemeyi kapsayan dönemdeki akaryakıt zammı, döviz ve petrol fiyatlarındaki değişime bir göz atalım.
|
10/07/2025 |
29.10.2025 (TL) |
Değişim (%) |
|
|
95 Oktan |
40,62 |
44, 12 |
8.6 |
|
98 Oktan |
41,62 |
45,12 |
8.4 |
|
Euro Diesel |
40,75 |
44,25 |
8.6 |
|
Gazyağı |
40,10 |
43,60 |
8.7 |
|
ABD Doları Kuru |
40 |
42 |
5 |
|
Petrol (Brent) |
70 $ |
65$ |
-7.1 |
Kaynak: https://markets.businessinsider.com/commodities/oil-price
Yukarıdan da anlaşılacağı gibi; elde ettiğimiz verilerde hata yoksa 10 Temmuz 2025 ile 29 Ekim 2025 tarihleri arasındaki dönemde akaryakıta yaklaşık %8.5 oranında zam yapılmasına karşın döviz yaklaşık % 5 artmış, Brent petrolün fiyatı ise yaklaşık %7.1 gerilemiştir. Dolaysıyla, akaryakıt fiyatları zamlanmak yerine cüzi de olsa ucuzlatılması gerekirdi.
Sonuç olarak; KKTC hükümeti demokratik hukuk devletine yaraşır şekilde vergi artırmak ve/veya fiyat güncellemek yerine haramiler gibi haraç toplamayı tercih etmiştir.