Kıbrıs’ın kuzeyinde vicdani ret hakkı Anayasa Mahkemesi ve Askeri Yargıtay kararlarında açıkça tanınmasına, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’yi bu konuda mahkûm etmesine rağmen, yasal düzenleme hâlâ yapılmadı. Bu nedenle vicdani retçiler yeniden hapse girme riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
Kıbrıs’ta Vicdani Ret İnisiyatifi tarafından yapılan açıklamada, Meclis’in gerekli yasal düzenlemeyi yapmaması eleştirilerek, “Anayasa Mahkemesi’nin açık kararına rağmen yasa koyucu görevini yerine getirmemiştir” denildi.
Açıklamaya göre, vicdani retçi Hasan Rahvancıoğlu’nun yargılanması 27 Kasım’da Güvenlik Kuvvetleri Mahkemesi’nde başlayacak. Mahkeme süreci sonunda verilecek olası para cezalarının ödenmeyeceği daha önce de açıklanmıştı. Bu nedenle Rahvancıoğlu’nun suçlu bulunması halinde hapse girmesi bekleniyor.
Vicdani Ret İnisiyatifi, tüm antimilitaristleri ve barış savunucularını 27 Kasım Perşembe günü saat 12.00’de Güvenlik Kuvvetleri Mahkemesi önünde dayanışmaya çağırdı.
“Anayasa ve AİHM kararları yok sayılıyor”
İnisiyatif açıklamasında, AİHM’in 12 Mart 2024’te Türkiye’yi “düşünce, vicdan ve din özgürlüğünü” ihlal ettiği gerekçesiyle mahkûm ettiğini, 24 Eylül 2024’te de kararın kesinleştiğini hatırlattı.
Ancak buna rağmen vicdani retçilerin yargılanmaya devam ettiği, Halil Karapaşaoğlu’nun 30 Mayıs 2024’te yeniden hapse mahkûm edildiği vurgulandı.
Anayasa Mahkemesi’nin 13/2011 dağıtım 2/2013 sayılı kararında, vicdani ret hakkının Anayasa’nın 23. ve 24. maddelerinde güvence altına alındığı hatırlatılarak, bu hakkın ihlal edilmesinin açık bir anayasa ihlali olduğu ifade edildi.
“Meclis düzenleme yapmadığı sürece düşünce suçlusu yaratılıyor”
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve AİHM’in önerdiği gibi, askeri hizmet yerine sivil kamu hizmetine olanak tanıyan bir düzenleme yapılması yasa koyucunun takdirindedir. Ancak Meclis bu düzenlemeyi yapmadığı sürece vicdani retçiler düşünce suçlusu olarak cezaevine girme tehlikesiyle karşılaşmaya devam edecektir.”
İnisiyatif, vicdani ret hakkının bir insan hakkı olduğunu vurgulayarak çağrısını şu sözlerle sonlandırdı:
“Yeni hapislikler yaşanmadan, vicdani ret hakkını tanıyan yasa hemen şimdi Meclis’ten geçmelidir. Yurt ödevimiz barış, vicdani ret hakkımız.”