Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, ülkeye şu anda illegal olarak “çok miktarda” ithal et geldiğini belirterek fiyatların bu nedenle pahalı olduğunu vurguladı.

   Ülkede kaçakçılığı iş edinen bazı insanların olduğunu ve bu kişilerin daha çok para kazanmak için et fiyatlarını manipüle ettiğini belirten Tulga, bu kişilerin “durdurulması” gerektiğini söyledi.

   Tulga, kaçakçılığın önüne geçilmesi gerektiğini, ancak sadece polisiye tedbirlerle bu işin çözülemeyeceğini belirterek hükümetin et fiyatlarıyla ilgili “tek taraflı” aldığı kararın mesleğini dürüstçe yapan kasapları batırdığını ifade etti.

   İşini dürüst yapan ve kaçak et kullanmayan kasapların battığını belirten Tulga, sistemin kasapları kaçakçılığa teşvik ettiğine söyledi, kontrollü ithal etin serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.

   BAĞIMSIZ TV’de Genel Yayın Yönetmeni Ali Baturay’ın sunduğu “Markaj” programına konuk olan KTEZO Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, ülkede pahalılığın esas sebebi olan “politikaların” konuşulmadığını, toplumun birbirine düşürüldüğünü söyledi.

   “Et konusu hayvancı ve kasapların meselesi olmaktan çıktı, toplumun meselesi oldu” diyen Tulga, şu anda Güney Kıbrıs’a akın edilmesinin temel sebebinin bu olduğunu belirtti.

 

“KKTC ile Güney Kıbrıs arasındaki iki kat fark var”

   Etin stratejik bir ürün olduğunu; proteinsiz hayat olamayacağını, et olmadan sağlıklı bir neslin gelişemeyeceğini ifade eden Tulga, birçok insanın bu yüzden Güney Kıbrıs’a akın ettiğine dikkat çekti.

   Tulga, KKTC ile Güney Kıbrıs arasındaki et fiyatlarında iki kat fark olduğunu belirterek, TL ödenen vatandaşların Güney Kıbrıs’ta para birimi Euro olmasına rağmen “daha ucuza” et aldığını dile getirdi.

 

“Biz esnafın yanındayız ama hayvancıyı dışlamıyoruz”

   Güney Kıbrıs’tan et alan insanların “alım gücü” hissettiğini, ancak KKTC’den et alan kişilerin, alım gücünün “sıfırlandığını” hissettiğini söyleyen Hürrem Tulga, “Biz esnafın yanındayız ama hayvancıyı kesinlikle dışlamıyoruz” dedi.

   Tulga, KTEZO’nun üretimi savunan en büyük kuruluşlardan biri olduğunu, ancak üretimi mevcut şekilde sürdürülebilir olamayacağını ifade etti.

 

“Ülkede illegal olarak ithal et çok fazla bulunuyor”

   Ülkede şu anda illegal olarak “çok miktarda” ithal etin bulunduğunu vurgulayan Tulga, et fiyatının pahalı olmasının en büyük sebebinin bu olduğunu söyledi.

   Hürrem Tulga, fiili olarak resmi olmayan ithal etin çok yaygın olduğunu belirterek “Bir yüzümüz güneye, bir yüzümüz kuzeye bakıyor. Canlı hayvan, dondurulmuş veya karkas et konusunda kamuoyuna bildirilen rakamların çok ötesinde ithal et ülkede mevcut” diye konuştu.

 

“Kaçakçılığı iş edinen insanlar var”

   Kaçakçılığı iş edinen insanların olduğunu dile getiren Tulga, daha çok para kazanmak için fiyatları manipüle eden kişilerin bulunduğunu söyledi.

   Hürrem Tulga, et fiyatlarına müdahale eden bu kişilerin “durdurulması” gerektiğini belirtti.

   Ülkede kırımızı et dışında cirosu daha yüksek olan başka bir emtia ürününün olmadığına dikkat çeken Tulga, 160 milyon dolarlık bir hacimden söz edildiğini, ancak bu miktarın yarısının kaçtığını ifade etti.

 

“Bu kaybın faturasını toplum ödüyor”

   Bu durumun ekonomiyi, bütçeyi ve normal bir kasap ile hayvancıyı bitiren bir döngü olduğunu söyleyen Tulga, bu kaybın faturasını toplumun ödediğine işaret etti.

   Kaçakçılığın önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayan Hürrem Tulga, sadece polisiye tedbirlerle bu işin çözülemeyeceğini kaydetti.

   Tulga, tarımın temel tüketim olduğunu belirterek tarım politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.

 

“Kimin çiftçi kimin hayvancı olduğu belli değil”

   KKTC’de çiftçiliğin tanımının olmadığını belirten Tulga, kimin çiftçi kimin hayvancı olduğunun belli olmadığını söyledi.

   Dünyanın her yerinde tarım politikalarının devletler tarafından yürütüldüğüne dikkat çeken Hürrem Tulga, “Et konusunda yarından tezi yok hemen önlem alınmalı” diye konuştu.

   KKTC’de canlı etin 250 TL civarında, Güney Kıbrıs’ta ise 4,33 Euro olduğunu belirten Tulga, canlı satış fiyatları üzerinden mukayese edildiğinde fiyatın yarı yarıya olduğunu kaydetti.

 

“Birçok insan daha ucuz olduğu için domuz eti almaya başladı”

   Tulga, birçok insanın Güney Kıbrıs’taki kasaplardan kuzu etine göre “daha ucuz” olduğu için domuz eti de almaya başladığına dikkat çekti.

   Hürrem Tulga, 250 TL’den alınan kuzu etinin, üretim maliyetlerine bakılmadan “tek taraflı” olarak 550 TL’den satılmasının kararlaştırıldığını, ancak kasapların maliyetinin 550 TL civarında olduğunu belirtti.

 

“Kaçak et kullanmayan kasaplar battı”

   Hükümetin “tek taraflı” aldığı kararın mesleğini dürüst şekilde yapan kasapları batırdığını söyleyen Tulga, bu kararın sadece kaçakçılıkla uğraşan kesimi etkilemediğini kaydetti.

   Dürüst iş yapan, kaçak et kullanmayan kasapların battığını ifade eden Tulga, sistemin kasapları kaçakçılığa teşvik ettiğini vurguladı.

 

“Kontrollü ithal et yerli üretimi de korur”

   Hürrem Tulga, legal et ithali konusuna da değindi.

   Tulga, et fiyatları konusunda hem üretici, hem de hayvancının maliyetinin Güney Kıbrıs’taki fiyatlar da dikkate alınarak hesaplanması ve halkın et tüketebileceği bir oranda belirlenmesi gerektiğini söyledi.

   Eğer bu yapılamazsa kontrollü ithal etin derhal serbest bırakılması gerektiğini belirten Tulga, kontrollü ithalatın yerli üretimi de koruduğunu kaydetti.

   “Örneğin haftalık 5 yerli hayvan satan bir kasap 2 tane de karkas et kullansın. Bu oran kapasiteye göre kademeli olarak artırılsın” diyen Tulga, kontrollü ithalatın yerli üretimi koruyan bir uygulama olduğunu dile getirdi.

 

“İthal et 11 Euro civarında satılabilir”

   Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya’da perakende et satışının 5 Euro civarında olduğunu ifade eden Tulga, bu ülkelerden alınacak etin 7,5 Euro’ya ülkeye getirilebileceğini söyledi.

   Bu etin 11 Euro civarında satılabileceğine dikkat çeken Tulga, toplumu düşünmek zorunda olduklarını dile getirdi.

 

“Kalifiye eleman eksikliği var”

   Ülkedeki işçi açığına da değinen Tulga, çalışma yaşamında kalifiye elemen eksikliği yaşandığını söyledi.

   Tulga, işçi açığının eskiden Türkiye’den karşılandığını, şimdi ise Pakistan, Türkmenistan ve bazı Afrika ülkelerinden giderilmeye çalışıldığını kaydetti.

   Mesleki eğitime önem verilmediğini söyleyen Hürrem Tulga, kayıt dışılık yüzünden ülkeye gelen bu insanların sömürüldüğünü ifade etti.

 

“Pravan iş yerleri kurularak insan ticareti yapılıyor”

   Tulga, KKTC’de iş yeri açmanın çok kolay olduğunu söyledi.

   Hürrem Tulga, yeni kurulan bir iş yerinin, işçi ihtiyacını karşılamak için ülkeye işçi getirdiğini, ancak bu durumun “insan kaçakçılığı” yapılmasına da neden olduğunu belirtti.

   Paravan iş yerleri kurularak insan kaçakçılığı yapıldığına dikkat çeken Tulga, ülkeye gelen insanların gerçekten işçi olup olmadığının tespit edilebilmesi için bu kişilerin ölçme-değerlendirmeye tabii olması gerektiğini ifade etti.