21 Ekim 2025 tarihinde, Güney Kıbrıs merkezli kurum tarafından 1190 Yaban Hayat Destek Hattı’na gelen ihbar sonucunda Mağusa Gülseren Kışlası içinde ağır derecede halsiz halde bulunan bir Kızıl Akbaba (Gyps fulvus) olduğu bilgisi alındı. Yaban Hayat Hastanesi Başhekimi, kurtarma ekibi, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Gülseren Kışlası personeli iş birliğiyle hayvan güvenli şekilde yakalanarak Taşkent Doğa Parkı bünyesindeki Yaban Hayat Hastanesi’ne nakledildi.

İlk Klinik Değerlendirme ve Tanılar

Hastaneye getirildiğinde kuşun 6 kilogram olduğu tespit edildi. Ardından durumu detaylı şekilde anlamak için ; röntgen, biyokimya analizleri , tam kan sayımı, mikrobiyolojik incelemeler gibi ileri tetkiklere başvuruldu.

Bu testler, uzun süreli açlık, şiddetli su kaybı ve yorgunluğa bağlı olarak karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozulma olduğunu ortaya çıkardı. Bu durum, zamanında tedavi edilmediğinde hayati organ yetmezliğine yol açabilecek ciddiyetteydi.

Tedavi Süreci

Akbaba, klinik bulgular doğrultusunda hazırlanan tedavi protokolüne alındı ve rehabilitasyonun ilk aşamasına uygun özel odada gözlem altına alındı. Tedavi kapsamında damar yoluyla sıvı ve elektrolit desteği, vitamin ve mineral takviyesi, enerji desteği ve yakın klinik takip uygulandı. Bu süreçte verilen sıvı ve takviyeler, herhangi bir komplikasyona sebep olmaması için çok hassas bir şekilde ayarlandı. Tedavinin ilerleyen günlerinde kendi kendine beslenmeye başladığı ve genel enerji seviyesi hızla yükseldiği görüldü.

Toksikolojik ve Enfeksiyöz Değerlendirme

Kuşun durumunun zehirlenme, ağır metal maruziyeti veya viral bir hastalık kaynaklı olup olmadığını belirlemek için ek testler yapıldı. Bu testlerin tamamı negatif sonuçlandı. Böylece klinik tablonun esas olarak açlık ve dehidrasyon kaynaklı olduğu doğrulandı.

Rehabilitasyonun İleri Aşamaları

Tedavi tamamlandıktan ve tekrarlanan kontrol tetkiklerinde iyileşme doğrulandıktan sonra akbaba, uçuş ve kas güçlendirme çalışmalarının yapılabildiği, kamera sistemi ile sürekli takip edilen geniş rehabilitasyon kafesine alındı.

Bu aşamada kuşun kas gücü, uçuş koordinasyonu ve genel davranışsal tepkileri yakından izlendi.

Doğaya Dönüş Öncesi Son Kontroller

Akbaba, son rehabilitasyon aşaması olan açık hava uçuş alanına 30 Kasım 2025 tarihinde alındı. Yapılan son klinik muayeneler ve davranışsal gözlemler, kuşun doğal yaşamına geri dönmesi için tam olarak hazır olduğunu ortaya koydu.

Kıbrıs’ta Kızıl Akbaba Popülasyonunun Korunması ve Türün Yeniden Kazandırılması

Kızıl Akbaba (Gyps fulvus), Kıbrıs’ta uzun yıllar boyunca çeşitli çevresel baskılar, yasadışı zehirli yem kullanımı, habitat kaybı ve diğer insan kaynaklı tehditler nedeniyle ciddi bir nüfus gerilemesi yaşamış; ada ekosisteminde neredeyse yok olma noktasına gelmiştir. Son 35 yıl içinde popülasyon kritik seviyelere düşmüş ve günümüzde adanın güneyinde yalnızca çok küçük ve kırılgan bir grup kalmıştır. Türün Kıbrıs’tan tamamen kaybolmasını önlemek amacıyla yürütülen uluslararası koruma projeleri kapsamında, önce Girit’ten, daha sonra İspanya’dan sağlıklı bireyler adaya getirilmiş ve kontrollü uyum süreçleri başlatılmıştır. Bu bireyler, üzerlerindeki güneş enerjisiyle çalışan uydu takip cihazları sayesinde düzenli olarak izlenmekte; elde edilen veriler, türün korunmasına yönelik bilimsel çalışmalara önemli katkı sağlamaktadır. Rehabilitasyonu tamamlanarak doğaya dönmeye hazırlanan bu akbaba ise, 2024 yılında İspanya’dan Kıbrıs’a getirilen bireylerden biridir.

Kızıl Akbaba, ekosistemin doğal temizleyicisi olarak büyük önem taşır. Leşleri ortadan kaldırarak hastalık zincirlerinin oluşmasını engeller, doğadaki döngüsel besin akışının sağlıklı şekilde işlemesine katkı sağlar. Dolayısıyla rehabilite edilen her bir bireyin doğaya geri kazandırılması, yalnızca türün devamlılığı için değil, aynı zamanda Kıbrıs’ın ekolojik dengesinin korunması açısından da hayati önem taşımaktadır.

Taşkent Doğa Parkı ekibi, bu olguda bir kez daha yüksek uzmanlık düzeyini ortaya koymuştur. Klinik tablo ilk değerlendirildiğinde hayvanın hayatta kalma şansının son derece düşük olduğu öngörülmesine rağmen, ekip tarafından yürütülen doğru tanısal yaklaşım, zamanında müdahale ve hassas tedavi protokolü sayesinde akbaba kısa sürede stabil hale getirilmiş ve tam iyileşme sürecine yönlendirilmiştir. Bu başarı, yalnızca teknik bilgi birikiminin değil, aynı zamanda yaban hayatı koruma alanında gösterilen kararlılığın, disiplinin ve özverinin bir göstergesidir. Bugün bu bireyin tekrar doğaya dönebilecek durumda olması, Taşkent Doğa Parkı’nın Kıbrıs yaban hayatı için üstlendiği kritik rolün somut bir kanıtıdır.