Kıbrıs Türk Tabipler Birliği, son günlerde hava sıcaklığının normal değerlerinin çok üstünde seyrettiğine dikkat çekerek halkı uyardı.
Tabipler Birliği’nden yapılan açıklamada, bunun nedenin dünyada yaşanan “iklim krizi” ve “global ısınma” olduğunun açık olduğu belirtildi.
Açıklamada, şöyle denildi:
“Sıcak hava, özellikle aşırı sıcaklar, sağlık üzerinde ciddi olabilecek olumsuz sonuçlara neden olabilir.
Güneş çarpması, doğrudan güneş ışığına uzun süre maruz kalma sonucu vücut ısısının tehlikeli seviyelere yükselmesiyle oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Hava sıcaklığının arttığı bugünlerde, uzun süre güneşe maruz kalmak, yüksek ısılı ortamda uzun sürede bulunmak, sıcak veya güneş çarpmasına neden olabilir.
Genellikle bugünlerde olduğu gibi sıcak havalarda açık havada uzun süre kalan veya ağır fiziksel aktiviteler yapan kişilerde görülür.
Sıcak günlerde güneşin dik geldiği 10.00-16.00 saatleri arasında güneş altında çalışma ivedi şekilde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yasaklanmalı ve bu konuda etkin, yerinde denetimler yapılmalıdır.”
Güneş çarpmasının belirtiler:
- Yüksek vücut ısısı (genellikle 40°C ve üzeri)
- Kuru, sıcak ve kızarmış cilt
- Şiddetli baş ağrısı
- Baş dönmesi ve sersemlik
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon veya bilinç kaybı
- Hızlı ve güçlü nabız
- Mide bulantısı ve kusma
- Kas krampları
Güneş çarpması risk grubundaki kişilerde daha ciddi sonuçlara neden olabilir. Bebekler, yaşlılar, kalp, akciğer, astım, tansiyon, diyabet gibi kronik hastalığı olanlar, obezler, güneş altında dış ortamda çalışanlar, akut hastalığı olanlar , ilaç kullananlar (diüretik (idrar sökücü), antihistaminikler (alerji ilacı), beta blokerler (kalp ilacı) ve antidepresanlar), alkol ve/veya uyuşturucu kullananlar risk altındadır.
Bu gruplardaki kişilerin sıcak havalarda önlem almaları, bol sıvı tüketmeleri ve mümkünse serin ortamlarda kalmaları önemlidir.
Sıcak Havanın Sağlığa Zararları:
1.Isı Çarpması: Vücut sıcaklığının hızla yükselmesi sonucu oluşur ve hayati tehlike yaratabilir. Belirtileri arasında yüksek vücut sıcaklığı, bilinç kaybı, sersemlik, hızlı nabız ve terlemenin durması bulunur.
2. Isı Bitkinliği: Aşırı terleme nedeniyle vücudun su ve tuz kaybetmesi sonucu oluşur. Belirtileri arasında ağır terleme, zayıflık, baş dönmesi, mide bulantısı ve baş ağrısı yer alır.
3. Güneş Yanığı: Uzun süre güneşe maruz kalma sonucu ciltte oluşan yanıklar. Cilt kızarır, ağrılı hale gelir ve ilerleyen durumlarda kabarabilir.
4. Su Kaybı: Vücudun aşırı su kaybına karşı yeterli miktarda su alınmaması sonucu oluşur. Ağız kuruluğu, baş ağrısı, sersemlik ve idrar renginin koyulaşması gibi belirtiler gösterir. Bol su tüketiniz.
5. Yoğun fiziksel aktivite sonrası kaslarda ağrılı kramplar olabilir.
6.Aşırı sıcaklar yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir.
Korunma Yöntemleri:
Sıcak havanın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı ve sıcak çarpması gibi ciddi durumları önleyebileceğimiz korunma yöntemleri vardır.
1. Bol Su İçiniz: Aşırı su kaybını önlemek için gün boyunca düzenli aralıklarla su içmek önemlidir. Alkol ve kafeinli içeceklerden kaçının, çünkü bunlar vücudun daha fazla su kaybetmesine neden olabilir.
2. Serin Ortamda Kalınız: Mümkün olduğunca serin ve gölge alanlarda zaman geçirin. Klima veya vantilatör kullanarak ortam sıcaklığını düşürmeye çalışın. Özellikle bu sıcak günlerde güneşin dik geldiği 10.00-16.00 arasında güneş altında çalışma yasaklanmalıdır.
3. Rahat ve Açık Renkli Giysiler Giyiniz: : Pamuk gibi nefes alabilen kumaşlardan yapılmış, açık renkli ve gevşek giysiler tercih edin. Bu, vücudunuzun serin kalmasına yardımcı olur.
4. Güneş Koruyucu Kullanınız: Güneşe çıkmadan önce en az SPF 30 koruma faktörlü güneş kremi kullanın. Güneş kremini iki saatte bir, terledikten veya yüzdükten sonra tekrar uygulayın.
5. Günün en sıcak saatlerinde (genellikle 10:00-16:00 arası) dışarıda bulunmaktan kaçının. Bu saatlerde dışarı çıkmanız gerekiyorsa, gölge alanlarda kalmaya özen gösterin.
6. Fiziksel Aktiviteleriniz Sınırlayınız: Aşırı sıcak havalarda ağır fiziksel aktivitelerden kaçının. Egzersiz yapmanız gerekiyorsa, sabah erken veya akşam geç saatleri ve gölge, serin alanları tercih edin.
7.Hafif Yemekler Tercih Edin: Ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçının, çünkü bunlar vücudun ısısını artırabilir. Daha hafif ve serinletici yiyecekler tercih edin.
8. Şapka ve Güneş Gözlüğü Kullanınız: Geniş kenarlı bir şapka ve UV korumalı güneş gözlüğü, doğrudan güneş ışığından korunmanıza yardımcı olacaktır.
Güneş çarpması, acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Sorun yaşayan kişi acilen gölgeye veya serin bir yere taşınmalı, üzerindeki fazla giysiler çıkarılmalı, serin suyla vücut ısısı düşürülmeli veya vücuduna soğuk kompres uygulanmalı. Fakat bu önlemlerin geçici olduğu ve gerçek tıbbi müdahalenin gerekli olabileceği unutulmamalıdır.
Ancak, bu önlemler sadece geçici rahatlama sağlar; mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır.
Güneş çarpması acil tıbbi müdahale gerektirecek kadar ağırlaşabilir.
Kişiyi gölge, klima veya vantilatör gibi serin bir ortama alıp ve vücut ısısını düşürmek gerekir. Üzerindeki fazla giysiler çıkarılmalı, cildine soğuk su uygulanmalı veya soğuk suyla ıslatılmış havlularla vücudunu silinmeli veya buz paketlerini veya soğuk kompresleri koltuk altlarına, kasıklarına, boynun ve sırtının üst kısmına yerleştirilmelidir. Bilinci yerindeyse ve kusmuyorsa su veya elektrolit içeren içecekler verilmelidir. Bilinci kapalıysa ağızdan hiçbir şey verilmemelidir
Kişiyi sırt üstü yatırıp ve bacaklarını hafifçe kaldırılmalıdır. Bu, kan akışını iyileştirir ve şoka girmesini önlemeye yardımcı olacaktır.
Güneş çarpması belirtileri gösteren kişilere hızlı ve doğru şekilde müdahale edilmesi hayat kurtarıcı olabilir. Ancak bu adımlar geçici ilk yardımdır ve profesyonel tıbbi tedavi gereklidir. Durumu kötüleşirse veya bilinci kapalı ise mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı veya ambulans çağırılmalıdır.
