Beş yılın üzerinde hapis cezası veya 2 milyon TL üzerinde para cezasıyla cezalandırılabilen davalara bakıp karara bağlayan Ağır Ceza Mahkemelerinin gündemi oldukça yoğun…
Her yıl artan suç oranlarına karşılık yüzlerce davaya bakıp, karara bağlayan Ağır Ceza’nın 2006’dan 2023’e son 18 yılda baktığı dava sayısı 11 bin 570’e dayandı.
Her yıl mahkemelerin yayınladığı faaliyet raporuyla ortaya çıkan tablo, ülkemizdeki suç oranlarının ne kadar çok arttığını ortaya koyuyor.
Ülkeyi sarsan suç olaylarındaki artış toplumda endişeye, korkuya ve tedirginliğe neden olmaya başladı.
Adam öldürme, kaçırma, bıçaklama, darp, şiddet, sahtecilik, rüşvet, soygun, cinsel suç ve uyuşturucu olaylarındaki artış dikkat çekici ve tedirginlik yaratıcı rakamlara ulaştı.
Ağır suç olarak tanımlanan ve 21 farklı başlık altında toplanan suçların yıllar içerisinde görülen dava sayılarına bakıldığında, ülkemizin suç tablosunu da görmüş oluyoruz.
Suçlardaki artış korkutucu
2006 yılından 2023’e kadar olan 18 yıllık sürede, Ağır Ceza Mahkemelerinde toplam 11 bin 570 dava görüldü.
2006’da Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda 451 dava görülürken bu rakam 2007’de 522’ye yükseldi. 2008 yılında ise dava sayısı azalarak 476’ya, 2009’da ise 445’e geriledi.
2010’da yine azalan dava sayısı 430 olurken, bu rakam 2011’de 484’e, 2012’de 548, 2013’te 598’e, 2014’te 676’ya yükseldi. 2015’te 562, 2016’da 626, 2017’de 683, 2018’de 646, 2019’da 790, 2020’de 837, 2021’de 812, 2022’de 966 ve 2023’te 1018 oldu.
Yüksek Mahkemenin yıllık faaliyet raporlarındaki verilere göre, ağır cezaya giren suçlar arasında yer alan taammüden katillikle ilgili 18 yılda toplam 57;
Adam öldürme, öldürmeye teşebbüs, öldürmek için gizli ittifak ilgili 742;
Silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma, tecavüzi alet taşımayla ilgili 847;
Cinsel tecavüz ve diğer cinsel suçlarla ilgili 408;
Uyuşturucu madde tasarrufu, uyuşturucu madde satma, alma, Hintkeneviri yetiştirmeyle ilgili 4 bin 489;
Soygun, ev, dükkân, bina açmak, kasti hasarla ilgili 1.857;
Resmi evrak sahtelemek, sahte evrak düzenlemek, sahte banknot tedavüle koymakla ilgili 1.415;
İzinsiz kazı yapmak, eski eser tasarrufuyla ilgili 197;
Devleti gelirden mahrum etmekle ilgili 118;
Ürün yakmak, kundaklamayla ilgili 112;
Tedbirsiz ve dikkatsiz bir fiil neticesi ölüme sebep olmayla ilgili 343,
Kişi ve kurumları zedeleyici asılsız haber yapmak, yazı yazmak, yayınlamakla ilgili 3;
Yetkisiz haberleşme hizmeti sağlama 30;
Özel hayatın gizliliğini ihlalden 13 dava görüldü.
En ciddi suçlar
Mahkemelerin faaliyet raporuna göre; 2006 ile 2023 yılları arasında ağır cezaya giren suçlar arasında yer alan taammüden katillikle ilgili toplam 57; adam öldürme, öldürmeye teşebbüsle ilgili 742; silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma, tecavüzi alet taşımakla ilgili 847 dava görüldü.
“Taammüden katillik” suçundan 2006’da bir dava görülürken bu rakam 2012’de 4’e yükseldi, 2017’de 3 oldu ancak 2018’de iki kat artarak 6’ya çıktı, 2019’da 5, 2020’de 8, 2021’de 7, 2022’de 7 ve 2023’de 2 dava görüldü.
“Adam öldürme, öldürmeye teşebbüs, öldürmek için gizli ittifak” suçundan 2006’da 50 dava görülürken bu rakam 2012’de 46, 2013’te 39, 2014’te 64, 2015’te 46, 2016’da 50, 2017’de 61, 2018’de 43 2019’da 46, 2020’de 17, 2021’de 28, 2022’de 14, 2023’te 8 oldu.
“Silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma, tecavüzi alet taşımak” suçuyla ilgili de 2006 yılında 48 dava görülürken 2012’de bu sayı 56’ya, 2013’te 59’a ve 2014’te 62’ye yükseldi, 2015’te 23’e düştü; 2016’da 30’a yükseldi, 2017’de 29’a geriledi fakat 2018’de 34’e, 2019’da ise 52’ye, 2020’de 58’e, 2021’de 59’a 2022’de 108’e çıktı, 2023’te bu rakam yine 108 olarak kayıtlara geçti.
Uyuşturucu suçu çok yaygın
İstatistiklere bakıldığı zaman son 18 yılda uyuşturucu suçlarıyla ilgili 4 bin 489 dava görüldü.
Verilere göre, uyuşturucu suçlarıyla ilgili Ağır Ceza Mahkemeleri 2006’da 177 davaya bakarken, bu rakam 2007’de 230’a yükseldi ancak 2008’de 183’e, 2009’da 147’ye, 2010’da 132’ye ve 2011’de 108’e gerileyerek 2012’de 197’ye, 2013’te büyük artışla 209 ve 2014’te rekor yükselişle 287’ye çıktı.
2015’teki rakam 227 olurken, 2016’daki rakam bir hayli yükselerek 260 oldu.
2017’de 337 olan uyuşturucuyla ilgili dava sayısı, 2018’de rekor kırdı ve 362 oldu. 2019’daki dava sayısı 310’ken 2020’de sayı 322’ye, 2021’de çok az gerilemeyle 314 oldu; 2022’de ise dava sayısı artarak 323’e ve 2023’te de rekor tazeleyerek 364’e yükseldi.
Sahtecilik yaygınlaştı
“Resmi evrak sahtelemek ve tedavüle sürmek ile sahte banknot tasarrufu ve tedavüle sürmek” gibi sahtecilik suçlarıyla ilgili 1415 dava görüldü.
“Resmi evrak sahtelemek ve tedavüle sürmek ile sahte banknot tasarrufu ve tedavüle sürmek” suçlarından 2006’da 48, 2007’de 101, 2008’de 73, 2009’da 72, 2010’da 59 ve 2011’de 81, 2012’de 66, 2013’te 95, 2014’te 69, 2015’te 70, 2016’da 100 dava görüldü. 2017’deki dava sayısı 52, 2018’de 45 oldu, 2019’da rekor sayısıyla 93’e yükseldi, 2020’de 55, 2021’de 69, 2022’de 113 olarak kayıtlara geçti. 2023 yılında ise rekor tazeleyerek 154 oldu.
Suçlar ve rakamlar
Ağır suç olarak tanımlanan ve 21 farklı başlık altında toplanan suçların yıllar içerisinde görülen dava sayılarına bakıldığında, kiminin arttığı kimininse azaldığı dikkat çekiyor.
“Taammüden katillik” başlığı altındaki suçla ilgili 2006 yılında 1 dava görülürken 2007’de hiç dava görülmedi. 2008’de ise 5 olan dava sayısı 2009 ve 2010’da 2’ye düştü. 2011’de hiç dava görülmedi, 2012’de 4, 2013, 2014 ve 2015’te 1’er dava görüldü. 2016’da rakam 2, 2017’de 3, 2018’de 6, 2019’da 5, 2020’de 8, 2021’de 7, 2022’de 7 ve 2023’te 2 oldu.
“Adam öldürme, taammüden adam öldürmeye teşebbüs, adam öldürmeye teşebbüs, adam öldürmek için gizli ittifak” başlıklı suçlarla ilgili ise 2006’da 50 dava görülürken bu rakam, 2007’de 29, 2008’de 48, 2009’da 46, 2010’da 44 olurken, 2011’de 63’e yükseldi, 2012’de 46’ya ve 2013’te ise 39’a geriledi. 2014’te ise rekor yükselişle 64 dava oldu. Rakam 2015’te 46’ya düştü ancak 2016’da yine yükseldi ve 50’ye çıktı. 2017’de ise rakam ciddi oranda yükseldi ve 61 oldu. 2018’de de 43’e düştü ancak 2019’da 46’ya çıktı, 2020’de 17’ye düştü, 2021’de yeniden artarak 28 oldu. Son olarak 2022’de 14’e ve 2023’te de 8’e düştü.
“Ağır yaralama, vahim zarar, ciddi darp, şiddet tehdidi, darp, hakiki bedensel incinme” suçu 2019 faaliyet raporunda diğer suç izahlarından çıkarılıp, ayrı bir başlık altında verildi. Bu suçla ilgili 2019’da 32, 2020’de 83, 2021’de 62, 2022’de 62 ve 2023’te 63 dava görüldü.
“Tedbirsiz ve dikkatsiz bir fiil neticesi ölüme sebep olma” suçlarıyla ilgili 2006’da 40, 2007’de 14, 2008’de 14, 2009’da 12, 2010’da 8, 2011’de 20, 2012’de 21 dava, 2013’te 20, 2014’te 13, 2015’te 24, 2016’da 17; 2017’de 20, 2018’de 14; 2019’da 12; 2020’de 15; 2021’de 20; 2022’de 33 ve 2023’te 26 dava görüldü.
“Ateşli silah kullanma, taşıma, tasarrufu, patlayıcı madde ithali, tasarrufu, taşıma, kayıtsız ateşli silah kullanma, tasarrufu, korkutmak maksatlı silah taşımak, tecavüzi alet taşıma, ruhsatsız avlanma” başlıklı suçta ise, 2006 yılında 48 dava görülürken bu rakam 2007’de 49’a yükseldi ancak yine 2008’de 46’ya 2009’da 38’e, 2010’da 37’ye düştü. 2011’de çok yükselerek 60’a ulaştı, 2012’de az düşüşle 56 oldu. Ancak 2013’te yeniden artarak 59’a ve 2014’te 62’ye çıktı.
Bu suçla ilgili görülen dava sayısı en büyük düşüşünü 2015’te gördü, rakam 23 oldu. Ama bu durum uzun sürmedi 2016’daki dava sayısı 30’a çıktı, 2017’de ise 29’a geriledi, 2018’de 34’e, 2019’da 52’ye ve 2020’de 58’e, 2021’de 59’a yükseldi. 2022’de ise rekor yükselişle 67’ye çıktı, 2023’te de 40’a geriledi.
Cinsel suçlar
“Cinsel tecavüz, ırza geçme, tabiat kurallarına aykırı cinsi münasebet, çocuğun cinsel istismarı, cinsel saldırı amaçlı alıkoyma, 16 yaşından küçük çocuğa cinsel taciz, fuhuşa teşvik” suçundan 2006 yılında 9, 2007’de 5 dava görülürken bu rakam 2008’de 12’ye çıktı ancak 2009’da 5’e, 2010’da 3’e geriledi. Ancak 2011’de büyük artışla 11 olan rakam 2012’de 14’e yükseldi. Rakam 2013’te 7’ye düştü ve 2014’te artarak 15 oldu.
Bu suçla ilgili görülen davalarda rakam 2015’te 21 oldu, 2016’da ve 2017’de görülen 29’ar dava sayısı, 2018’de 19 düştü ancak 2019’da rekor kırarak 33’e, bir rekor da 2020’de geldi ve dava sayısı 38’e yükseldi. 2021’deki dava sayısı 36 olurken 2022’de yine rekor tazeleyerek 63’e yükseldi. 2023’te ise 59 oldu.
Uyuşturucu rekorda
2006’dan 2011 yılına kadar “Uyuşturucu madde tasarrufu, uyuşturucu madde satma, Hintkeneviri yetiştirme” suçlarının dava sayısı yıllar içerisinde azaldı ancak 2013’e gelindiğinde büyük yükseliş oldu.
Buna göre, konu suçlarla ilgili 2006’da 177, 2007’de 230, 2008’de 183, 2009’da 147, 2010’da 132 ve 2011’de 108 dava görülürken rakam 2012’de 197 ve 2013’te 209’a çıktı.
2014 yılında ise ikinci rekoru kıran suç oranında dava sayısı 287’ye çıktı. 2015’te ise dava sayısı 227 oldu.
2016’daki rakam ise önceki yıllara göre ürkütücü boyuta ulaşmıştı ve dava sayısı 260’a çıkmıştı.
2017’de 337’ye yükselen dava sayısı ülkemizdeki uyuşturucu sorununu net şekilde gözler önüne serdi. 2018’de 362 ve 2019’da 310, 2020’de 322, 2021’de 314, 2022’de 323, 2023’te 364 olan uyuşturucu dava sayısı, bu suçun ülkemizin başına bela olduğunun da göstergesi.
Hırsızlık yaygınlaştı
“Silahlı soygun, soygun, ağır bir suç işlemek kastıyla binaya girmek, geceleyin ev açma, ev açma, dükkan açma, ambar açma, kasti hasar, mülke tecavüz” suçlarıyla ilgili ise, 2006 yılında 70 dava görülürken bu rakam 2007’de 79’a yükseldi ve 2008’de çok az düşüşle 77 oldu. Ancak 2009 yılında hızlı bir artışla 102, 2010’da ise 121 dava sayısına ulaştı. 2011’de az düşüşle 111 oldu ve 2012’de de aynı rakamla devam etti. 2013’te 130’a 2014’de de 134’e çıktı.
2015’te sayı 118’e düştü, bu düşüş geçtiğimiz yıl da sürdü ve 2016’daki dava sayısı 90 oldu. Ancak 2017’de rakam yeniden artarak 107’ye yükseldi. Çok ilginçtir ki, 2018’de hırsızlık olaylarını ne kadar çok yaşadığımızı 111’e yükselen dava sayısıyla görüyoruz. 2019’daki rakam da 2018’i aratmadı ve dava sayısı 105 oldu. 2020’deki dava sayısı 92, 2021’deki sayı 83 ve 2022 ile 2023’te ise bu sayı 108 oldu.
“Müstahdem tarafından sirkat, emanetçi tarafından sirkat, sirkat, ikametgahtan sirkat, bularak sirkat, hırsızlığın yinelenmesi” 2019’dan itibaren ayrı bir başlığa alındı. Buna göre 2019’daki dava sayısı 58, 2020’de 80, 2021’de 68, 2022’de 96 ve 2023’te de 111 olarak kayıtlara geçti.
“Kamu görevlisi tarafından sirkat, rüşvet almak, görevi veya mevkiyi kötüye kullanmak, zimmetine para veya mal geçirmek” suçuyla ilgili 2019’da 1, 2020’de 18, 2021’de 21, 2022’de 16 ve 2023’te 33 dava görüldü.
Yıllara göre dava sayısı
Geriye kalan diğer suçların dava sayılarının yıllara göre dağılımı şöyle:
“Adam kaçırma, yasal vasiden kaçırma, rızası hilafına alıkoyma” 2019 itibariyle ayrı bir başlığa alındı. Buna göre 2019’daki dava sayısı 4; 2020’deki dava sayısı 13; 2021’deki dava sayısı 20; 2022’deki dava sayısı 27 ve 2023’teki dava sayısı 17.
“Resmi evrak sahteleme, sahte resmi belge düzenleme, başkasının kimliğine bürünme, sahte çek düzenleme, sahte banknot tedavüle sürme, tasarrufu, sahtekarlıkla mal, para veya kayıt temini, sahte beyanla belge icrasını temin” suçlarıyla ilgili 2006’da 48, 2007’de 101, 2008’de 73, 2009’da 72, 2010’da 59, 2011’de 81; 2012’de 66 dava, 2013’te 95, 2014’te 69, 2015’te 70, 2016’da 100; 2017’de 52, 2018’de 45, 2019’da 93, 2020’de 55, 2021’de 69; 2022’de 113; 2023’te 154 dava görüldü.
“Devleti gelirden mahrum etmek, zarara sokmak, zilliyetinde kanunsuz mal bulundurmak, yasa dışı yollardan mal ithali, gümrüksüz mal ithali” suçlarıyla ilgili 2006’da 0, 2007’de 4, 2008’de 0, 2009’da 1, 2010’da 2, 2011’de 4, 2012’de 3 dava, 2013’te 5, 2014’te 7, 2015’te 6, 2016’da 25; 2017’de 25, 2018’de yok, 2019’da 7, 2020’de 8, 2021’de 5, 2022’de 10; 2023’te 6 dava oldu.
“Kasti hasar, ürün yakmak, kundaklama” suçlarıyla ilgili 2006’da 2, 2007’de 1, 2008’de 3, 2009’da 8, 2010’da 2, 2011’de 5, 2012’de 12 dava, 2013’te 12, 2014’te 3, 2015’te 5, 2016’da 3; 2017’de 1, 2018’de 3, 2019’da 21, 2020’de 18, 2021’de 5; 2022’de 9; 2023’te 8 dava.
“Cezaevinden firar, yasal tutukluluktan firar” suçlarıyla ilgili 2006’da 1, 2007’de 2, 2008’de 4, 2009’da 2, 2010’da 2, 2011’de 5 dava, 2012’de 3 dava, 2013’te 2 dava, 2014’te yok, 2015’te 1, 2016’da 1; 2017’de yok, 2018’de 1; 2019’da yok, 2020’de 1, 2021’de 1, 2022’de 1, 2023’te yok.
“İzinsiz eski eser tasarrufu, alma, izinsiz kazı yapma, haber verme yükümlülüğünü yerine getirmeme” suçlarıyla ilgili 2006’da 5, 2007’de 8, 2008’de 10, 2009’da 10, 2010’da 18 ve 2011’de 12, 2012’de 11 dava, 2013’te 17, 2014’te 19, 2015’te 8, 2016’da 10; 2017’de 9; 2018’de 8; 2019’da 8, 2020’de 8, 2021’de 12, 2022’de 11, 2023’te 13 dava.
“Özkaynağı yitirilmiş olduğu halde kredi verme, mali bünyenin zayıflamasına ve tasfiyesine neden olma, hesaplarda sahtecilik” suçundan henüz dava yok.
“Kişi ve kurumları zedeleyici asılsız haber yapma, yazı yazma, yayınlamayla” ilgili 2013’te 1; 2019’da 2 dava, 2020, 2021 ve 2022’de dava yok, 2023’te 1 dava.
“Ayaklanma, yasa dışı cemiyet savunma ve teşviki, yasa dışı toplanma” suçuyla ilgili sadece 2020’de 1 dava, 2021, 2022 ve 2023 dava yok.
“Özel hayatın gizliliğini ihlal” suçundan 2019’da 1, 2020’de 2, 2021’de 1, 2022’de 4, 2023’te 5 dava.
“Yetkisiz haberleşme hizmeti sağlama” 2015’te 11, 2016’da 6, 2017’de 5 dava, 2018-2019-2020’de dava yok, 2021’de 1, 2022’de 2 dava görüldü, 2023’te ise dava yok.”
