Hatırlanacağı gibi; ülkemizdeki bir gece kulübünde çalışan bir kadının ölümü üzerine Ombudsman, toplumda huzursuzluk yarattığı gerekçesiyle resen soruşturma başlattığını açıklamıştı. Bunun üzerine ben de köşe yazımda böyle bir soruşturmanın malumun ilanından başka bir şeye yaramayacağını iddia etmiştim.

Nitekim, kıtalar ötesinde yayınlanan bir rapor beni doğrular niteliktedir. Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti tarafından yayınlanan “2024 İnsan Ticareti Raporu: Kıbrıs” KKTC’deki gece kulüpleri hakkında Ombudsmanın soruşturmasına konu olacak hususlarda kesin detaylar vermektedir.

2024 İnsan Ticareti Raporu: Kıbrıs” KKTC gece kulüpleri hakkında öne sürdüğü detayları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz (https://www.state.gov/reports/2024-trafficking-in-persons-report/cyprus/):

· Mart 2020'de "Parlamento" "KKTC Ceza Kanunu"nu insan ticaretini de kapsayacak şekilde değiştirdi. Kıbrıslı Türk temsilciler 2023 yılında hiçbir insan tacirini soruşturmadı, kovuşturmadı veya mahkûm etmedi. Kıbrıslı Türk temsilciler hiçbir insan ticareti mağdurunu tespit etmedi ve barınma, psikososyal destek ve mali veya hukuki yardım dahil olmak üzere hiçbir mağdur koruması sağlamadı. Kıbrıslı Türk temsilciler insan ticaretiyle mücadele için fon ayırmadı veya önleme çabaları uygulamadı.

· “2000 tarihli Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası” gece kulüplerinin yalnızca dans gösterileri gibi eğlenceler sunabileceğini öngörmüştü, ancak Kıbrıslı Türk temsilciler bu “yasayı” nadiren uyguladı. Kıbrıslı Türk temsilciler, Kıbrıslı Türkler tarafından yönetilen bölgedeki 28 gece kulübünün bildirilen dönemde 743 kadını istihdam ettiğini bildirdi (2022'de 1.353) ve gözlemciler gece kulüplerinin kadınları yaygın olarak seks ticaretine zorlayan genelevler gibi davrandığını bildirmeye devam etti.

· Kıbrıslı Türk temsilciler, gece kulüplerinde çalışan yabancı uyruklu kadınların pasaportlarına el koydu ve Kıbrıslı Türkler tarafından yönetilen bölgeye girişlerinde onlara hostes vizesi verdi.

· Kıbrıslı Türk temsilciler, bir gece kulübüyle sözleşme imzaladıktan sonra kadınların işverenlerini değiştirmelerine izin vermedi ve muamelelerinden hoşnutsuzluklarını dile getiren mağdurları rutin olarak sınır dışı etti; Kıbrıslı Türk temsilciler sözleşmelerini feshettikten sonra 805 kadını sınır dışı etti (2022'de 11). “Yasa”, “fuhuş” kazancından geçinmeyi veya “fuhuşu” teşvik etmeyi yasaklıyordu; ancak gece kulübü korumaları, kadın gece kulübü çalışanlarına cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için haftalık sağlık kontrollerine eşlik ediyor ve kadınların ticari sekste olası istismar hakkında polisle veya doktorlarla bilgi paylaşarak yasadışı faaliyetlerin devam etmesini kolaylaştırmamasını sağlıyordu.

· Gece kulüplerini düzenleyen “yasa”, yabancı kadınların iş yerlerinde yaşamasını yasaklıyordu; ancak kadınların çoğu gece kulüplerine bitişik yatakhanelerde veya sahibi tarafından ayarlanan diğer konaklama yerlerinde yaşıyordu. Gözlemciler, gece kulübü sahiplerinin ve korumalarının kurbanları şantajla tehdit ettiğini, ölüm tehditleri savurduğunu, kurbanları uyuşturucu kullanmaya zorladığını ve kurbanların herhangi bir tıbbi yardım almasını engellediğini bildirdi.

· Gece kulüplerini düzenleyen polis ve “hükümet yetkililerinden” oluşan “Gece Kulübü Komisyonu” aylık olarak bir araya geliyor ve “İçişleri Bakanlığı”na işletme lisansları, çalışan kotalarında değişiklikler ve belirli bir kuruluşta müdahale ihtiyacı konusunda önerilerde bulunuyordu. Ancak pratikte, denetimler mutfakların hijyenine odaklanmış ve gece kulüplerinde çalışan kadınlarla yapılan görüşmeler her zaman gece kulübü korumalarının veya personelinin önünde gerçekleşmiş ve bu da kadınların özgürce konuşmasını engellemiştir.

· Gece kulüpleri, 2015 yılında medyada çıkan haberlerde gece kulübü sahiplerinin yıllık 20 ila 30 milyon Türk lirası (675.970 ila 1.014.000 dolar) arasında vergi ödediği tahmin edilerek Kıbrıslı Türk temsilciler için bir vergi geliri kaynağı sağlamıştır; bu durum çıkar çatışması ve insan ticaretiyle mücadelede caydırıcılık oluşturmuştur.

· Ayrıca gözlemciler, suç ortağı Kıbrıslı Türk temsilcilerin gece kulüpleriyle ilişkili organize suç gruplarına karıştığını ve bazı temsilcilerin gece kulübü yöneticileri, sahipleri ve işletmecileriyle bağlantılarını sürdürdüğünü iddia etmiş ve bu da endişeleri giderme çabalarını daha da engellemiştir.

· Kıbrıslı Türk temsilciler, gece kulüplerinde ve barlarda çalışan bireylere 1.038 altı aylık hostes ve barmaid "çalışma izni" verdi; bu sayı 2022'de 1.353'tü. Gözlemciler, gece kulübü sahiplerinin her kulüpte yasal olarak izin verilen çalışan sayısı sınırını aşmak ve vergi ve izlemeyi önlemek için kadın üniversite öğrencilerini işe aldığını bildirdi.

· Kıbrıslı Türk temsilcileri çalışma "yasalarını" uygulamadı ve gözlemciler, Kıbrıslı Türk temsilcilerin işe alım ücreti alan, pasaportlara el koyan veya maaşları kesen işverenleri ve işe alım ajanslarını soruşturmak için çok az çaba gösterdiğini bildirdi; bunlar yaygın uygulamalardı. "Çalışma Bakanlığı"ndaki "Sosyal Hizmetler Dairesi", insan ticareti de dahil olmak üzere sosyal hizmet şikayetleri için bir yardım hattı işletmeye devam etti. Ancak, her zaman işlevsel değildi ve yetersiz personel vardı ve uzmanlar, insan ticareti mağdurlarının yardım hattını aramaktan korktuklarını, çünkü hattın Kıbrıslı Türk temsilcilerle bağlantılı olduğuna inandıklarını bildirdi.

KKTC gece kulüpleriyle ilgili yukarıdakilerden daha fazla bilgiyi ‘2024 İnsan Ticareti Raporu: Kıbrıs’tan öğrenmek mümkündür.

Sonuç olarak; konu gece kulüpleri olduğunda değil ülkemizde, kıtalar ötesinde dahi bilinen gerçekler için resen soruşturma başlatmak marifet değildir. Esas marifet, raporda da değinildiği gibi siyasi iradenin basiretini bağlayan çıkar çatışmalarına rağmen gece kulüpleri için yapısal dönüşüm anlamına gelebilecek insan hakları ihlali ve seks köleliğine son verecek hukuki, vicdani ve meşru bir yapı kurma iradesi gösterebilmektir